Spadek można dziedziczyć na podstawie testamentu lub ustawy tj. kodeksu cywilnego. Przepisy prawa spadkowego przyznają pierwszeństwo woli spadkodawcy co oznacza, że jeżeli spadkodawca pozostawił po sobie ważny testament, dziedziczenie następuje w oparciu o ten dokument. Natomiast przepisy ustawy stosuje się, gdy spadkodawca nie pozostawił testamentu, okazał się on nieważny albo żadna z osób powołanych do dziedziczenia nie chce lub nie może dziedziczyć. W razie powołania spadkobierców w drodze testamentu tylko w stosunku do części spadku, również pozostała część podlega ustawowym zasadom dziedziczenia.
Dziedziczenie ustawowe następuje w kolejnych grupach spadkobierców. Dziedziczenie spadkobierców z wyższego kręgu wyłącza dziedziczenie osób z niższego kręgu.
Nowelą kodeksu cywilnego z 2009 roku krąg spadkobierców ustawowych został poszerzony o dzieci małżonka spadkodawcy niebędących dziećmi spadkodawcy i przez niego nieprzysposobionych tj. pasierbów spadkodawcy.
Kolejność dziedziczenia ustawowego jest następująca:
Grupa I – dzieci i małżonek zmarłego
Grupa II – małżonek i rodzice spadkodawcy
Grupa III – dziadkowie spadkodawcy
Grupa IV – pasierbowie
Grupa V – gmina i Skarb Państwa
W braku małżonka spadkodawcy i krewnych, powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada w częściach równych tym dzieciom małżonka spadkodawcy, których żadne z rodziców nie dożyło chwili otwarcia spadku.
Pasierbowie spadkodawcy, czyli dzieci małżonka spadkodawcy niebędące dziećmi spadkodawcy i przez niego nieprzysposobione dziedziczą, ale pod pewnymi warunkami. Status pasierba uzyskuje się na skutek stosunku powinowactwa czyli stosunku jaki zachodzi między małżonkami a krewnymi drugiego małżonka. Powinowactwo nie ustaje w przypadku orzeczenia rozwodu. Powinowactwo ustaje natomiast w przypadku unieważnienia małżeństwa.
W pierwszej kolejności należy wskazać, że dziedziczenie pasierba jest możliwe tylko wtedy, gdy nie ma małżonka ani żadnych krewnych spadkodawcy wymienionych w Grupie I, II i III albo osoby te nie chcą lub nie mogą dziedziczyć (bo np. zmarły przed otwarciem spadku). Pasierbowie dziedziczą zawsze tylko razem z innymi pasierbami, nie dziedziczą nigdy w zbiegu z krewnymi spadkodawcy.
Po drugie, dziedziczą tylko pasierbowie, których żadne z rodziców już nie żyje w chwili śmierci spadkodawcy. Oznacza to, że nawet jeśli spełniony został pierwszy warunek, a w chwili śmierci spadkodawcy żyje choćby jeden z rodziców pasierba, nie dochodzi dziedziczenia przez pasierba. Nie dotyczy to sytuacji uznania tych rodziców za niegodnych, albowiem nie należą oni wówczas do kręgu spadkobierców ustawowych.
Podkreślenia wymaga, że jeśli któryś z pasierbów nie dożył otwarcia spadku, jego udział nie przypada jego zstępnym.
Dla uprawnienia do dziedziczenia nie jest istotne, czy pasierb spadkodawcy zamieszkiwał kiedykolwiek ze spadkodawcą ani czy w ogóle znał spadkodawcę.
Dziecko małżonka spadkodawcy, które zostało przysposobione przez spadkodawcę nie jest jego pasierbem i dziedziczy po nim, tak jak dziecko rodzone spadkodawcy.
Pasierbom nie należy się zachowek, bowiem z mocy ustawy uprawnionymi do zachowku są zstępni, małżonek oraz rodzice spadkodawcy.